اشکال زدائی سرویس دهنده DHCP

اشکال زدائی سرویس دهنده DHCP

نسبت دهی آدرس نادرست  یکی از متداولترین مسائل در ارتباط با یک سرویس دهنده DHCP ،‌ نسبت دهی آدرس های IP غیرقابل قبول است . مثلا" فرض کنید که در سرویس دهنده DHCP یک حوزه (scope) آدرس در محدوده  IP : 192.168.0.1 تا IP : 192.168.0.50  تعریف شده باشد . با توجه به محدوده فوق ، این انتظار وجود دارد که به تمامی سرویس گیرندگان شبکه آدرس هائی در محدوده فوق نسبت داده شود .
فرض کنید که یکی از سرویس گیرندگان بر روی شبکه قادر به برقراری ارتباط با سرویس دهنده DHCP نباشد . برای تشخیص اشکال ایجاد شده در اولین مرحله و به منظور کسب اطلاعات لازم در خصوص وضعیت پیکربندی پروتکل TCP/IP بر روی کامپیوتر کاربر از دستور ipconfig/all استفاده می نمائیم و مشاهده می گردد که در مقابل دریافت یک آدرس از سرویس دهنده DHCP ، به اینترفیس کارت شبکه آن آدرسی نسبت داده شده است که با   254 . 169 شروع می گردد . احتمالا" برای شما این سوال مطرح خواهد شد که چه اتفاقی افتاده است؟در صورتی که به یک سرویس گیرنده بطور غیره منتظره یک آدرس IP اختصاص داده شده باشد که با 254 . 169 شروع شده است ، این موضوع به اثبات خواهد رسید که آدرس فوق توسط سرویس دهنده DHCP اختصاص نیافته است  و سرویس گیرنده قادر به برقراری ارتباط با سرویس دهنده DHCP نشده است . در چنین مواردی ، سرویس گیرنده خود اقدام به اختصاص یک آدرس IP با استفاده از یکی از ویژگی های ویندوز موسوم به APIPA ( برگرفته از Automatic Private IP Addressing  ) می نماید .
شکل زیر وضعیت ارتباط سرویس گیرنده با سرویس دهنده DHCP جهت دریافت آدرس IP را نشان می دهد .

اشکال زدائی سیستم فایل

اشکال زدائی سیستم فایل

هفت قانون طلائی به منظور نگهداری دیسک

مدیران سیستم به منظور نگهداری سیستم و پیشگیری از بروز مسائل و مشکلات در ارتباط با سیستم فایل ، می توانند از مجموعه قوانین زیر که انجام آنها تابع یک نظم و یا اولویت خاص نمی باشد ، استفاده نمایند .

• ارتقاء سیستم به ویندوز 2003 : ارتقاء سیستم به ویندوز 2003 دلایل متعددی دارد که برخی از آنها در ارتباط با امکانات ارائه شده به منظور مدیریت و نگهداری سیستم فایل و یا دیسک می باشد :

• :: عملکرد دستور chkdsk در ویندوز 2003 بمراتب سریعتر از ویندور 2000 است . علاوه بر این ، برنامه فوق قادر به حل مسائلی نظیر خرابی MFT ( برگرفته از Master File Table ) است که در نسخه های قبلی امکان آن وجود نداشت .
  :: ارائه ابزارهای قدرتمندی نظیر DiskPart.exe ،  Fsutil.exe و  Defrag.exe  که دارای انعطاف مناسبی برای مدیریت دیسک از طریق خط دستور در مقابل محیط رابط کاربر گرافیکی می باشند . استفاده از ابزارهای فوق را می توان توسط اسکریپت ها مدیریت و  آنها را در یک بازه زمانی خاص به صورت اتوماتیک اجراء نمود .
  :: با استفاده از ویژگی جدید ASR ( برگرفته از Automated System Recovery ) ، بازیافت ولوم سیستم و یا بوت در زمان بروز مشکل آسانتر می گردد .
  

مبانی اشکال زدائی شبکه

مبانی اشکال زدائی شبکه

علائم ، مسائل و راه حل ها

بروز اشکال در ارتباطات شبکه ای با آشکار شدن مجموعه ای از علائم و یا نشانه ها قابل شناسائی و تشخیص است . این نوع علائم ممکن است عمومی ( عدم توانائی سرویس گیرندگان جهت ارتباط با یک سرویس دهنده خاص در شبکه ) و یا خیلی خاص ( عدم وجود مسیرها در یک جدول روتینگ ) باشند . پس از آشکار شدن علائم اولیه ، با استفاده از ابزارها و روش های خاص اشکال زدائی  می توان عامل و یا عوامل تاثیرگذار در بروز مشکلات را شناسائی نمود .شناسائی نشانه های اولیه بروز یک مشکل یکی از مهمترین مراحل در فرآیند اشکال زدائی است ، چراکه با تشخیص درست می توان راه حلی مشتمل بر مجموعه ای از عملیات را پیاده سازی نمود ( نظیر تشخیص درست بیماری توسط پزشک و ارائه یک طرح درمان مناسب  ) .
استفاده از یک زیرساخت علمی مناسب ،‌ احتمال موفقیت در اشکال زدائی شبکه را بطرز کاملا" محسوسی افزایش می دهد  . شناسائی علائم اولیه ، تعریف فرضیات ، تشخیص دقیق مشکل و پیاده سازی یک راه حل مناسب از جمله عناصر کلیدی در ایجاد یک زیرساخت علمی مناسب به منظور اشکال زدائی شبکه می باشند . 

مدل حل مشکلات

اعتقاد و تبعیت از یک رویکرد سیستماتیک بهترین گزینه موجود به منظور اشکال زدائی است . استفاده از یک رویکرد غیرسیستماتیک صرفا" باعث از دست دادن منابع ارزشمندی همچون زمان و سایر منابع می گردد و در برخی موارد حتی می تواند باعث وخیم تر شدن اوضاع گردد . 
برای اشکال زدائی شبکه در اولین مرحله می بایست پس از مشاهده و بررسی علائم اولیه اقدام به تعریف فرضیات نمود . در ادامه ، می بایست تمامی مسائلی که دارای استعداد لازم جهت ایجاد فرضیات می باشند را شناسائی نمود . در نهایت و با استفاده از یک رویکرد کاملا" سیستماتیک می بایست هر عامل احتمالی تاثیرگذار در بروز مشکل بررسی تا در صورت عدم داشتن نقش موثر در بروز مشکل آن را از لیست فرضیات حذف نمود .  در چنین مواردی همواره می بایست از فرضیاتی که دارای احتمال بیشتری می باشند کار را شروع و بتدریج به سمت فرضیاتی با احتمال کمتر حرکت نمود . 
فرآیند زیر نحوه حل مسائل را صرفنظر از نوع محیط عملیاتی تشریح می نماید :

اشکال زدائی شبکه یک رویکرد ساختیافته

 اشکال زدائی شبکه : یک رویکرد ساختیافته

رویکرد سنتی

به منظور اشکال زدائی شبکه از روش های مختلفی استفاده می گردد . دنبال نمودن مجموعه ای از مراحل  کاملا" مشخص و بررسی سیستماتیک نتایج هر یک از مراحل ، یکی از روش های متداول در این زمینه است .

• استفاده از  دستور ipconfig به منظور مشاهده آدرس های IP ، Subnet mask و Gateway و اطمینان  از صحت آنها

• استفاده از دستور ping 127.0.0.1 به منظور حصول اطمینان از صحت عملکرد کارت شبکه

• Ping نمودن آدرس IP کامپیوتر به منظور حصول اطمینان از صحت تنظیمات و پیکربندی پروتکل TCP/IP

• ping نمودن آدرس IP سایر کامپیوترهای موجود در Subnet مشابه

• Ping نمودن آدرس Gateway پیش فرض

• Ping نمودن آدرس IP  کامپیوتر موجود در Subnet دیگر

در روش فوق ، شعاع میدان عملیاتی به منظور اشکال زدائی بتدریج افزایش خواهد یافت . به عنوان نمونه در ابتدا فرض خواهد شد که مشکل ایجاد شده مربوط به کامپیوتر کاربر است . در صورت عدم صحت فرضیه فوق ، بر روی شبکه ای متمرکز خواهیم شد که کاربر مورد نظر عضوی از آن است . در صورتی که مشکل همچنان وجود داشته باشد ، پا را فراتر گذاشته و بر روی‌ سایر شبکه ها متمرکز خواهیم شد .
روش فوق در زمانی که واقعیتی با نام اینترنت وجود نداشت و یا استفاده از DNS برای حل مشکل نام متداول نشده بود و فایروال ها و VPNs به عنوان یک حقیقت انکار ناپذیر در حیات اکثر شبکه های سازمانی مورد توجه قرار نگرفته بودند ،‌ در ابعاد گسترده ای استفاده می گردید ( همچنان نیز مورد توجه است ) .
فرض کنید یکی از کاربران طی تماس با بخش پشتیبانی شبکه ، عبارت زیر را بیان و  درخواست کمک نماید .

 من نمی توانم هم اینک به سرور ( server ) متصل شوم .

بد نیست عبارت فوق را آنالیز و تمامی احتمالات ممکن را بررسی نمائیم . 

من نمی توانم ... آیا تنها کاربری است که این مشکل خاص را در شبکه گزارش می نماید ؟ آیا سایر کاربران شبکه نیز چنین مشکلی را گزارش نموده اند ؟ در صورتی که مشکل فوق توسط تعداد زیادی از کاربران شبکه گزارش شده است ، نمی توان از روش اشاره شده به منظور تشخیص و حل مشکل استفاده نمود . مشکل ، کامپیوتر کاربر نیست بلکه اشکال چیز دیگری است . به عنوان نمونه ممکن است سرویس دهنده DNS دچار مشکل و یا offline  شده باشد و یا شاید یک روتر در شبکه داخلی دچار مشکل شده باشد و یا سرویس دهنده ای که کاربران قصد اتصال به آن را دارند مشکل سخت افزاری پیدا کرده است .
آیا می توان بین تمامی کاربرانی که برای آنان یک مشکل خاص ایجاد شده است ، رابطه ای  منطقی پیدا نمود ؟ به عنوان نمونه ، آیا تمامی ماشین های آنان بر روی یک subnet قرار دارد ؟ آیا gateway پیش فرض برای subnet مورد نظر به درستی پیکربندی شده است ؟ آیا روتر دچار مشکل شده است ؟ شاید کابلی که دپارتمان مورد نظر را به ستون فقرات اصلی شبکه وصل می نماید ، قطع شده باشد . شاید یک سرویس دهنده DHCP غیرواقعی در subnet مورد نظر نصب و به کاربران ( پس از اتمام مدت زمان  IP نسبت داده شده توسط DHCP واقعی) ، یک آدرس IP تقلبی و غیرقابل روت نسبت می دهد .
در صورتی که مشکل گزارش شده مربوط به یک کاربر باشد ، می توان از روش اشاره شده استفاده و کار اشکال زدائی را با طرح سوالات مورد نظر آغاز نمود . 

اشکال زدائی ویندوز 2000 و XP ( بخش اول )

 اشکال زدائی ویندوز 2000 و XP  ( بخش اول )

مراحل راه اندازی سیستم 
پس از روشن کردن کامپیوتر عملیات متعددی انجام می گردد تا در نهایت سیستم عامل در حافظه مستقر شود . عملیات فوق را می توان در شش مرحله زیر خلاصه نمود :

• بررسی و تست اولیه سیستم در زمان راه اندازی ( Power-on self test )

• مقدار دهی و عملیات اولیه سیستم ( Initial start-up phase  )

• فعال شدن برنامه اولیه بوتینگ ( Boot loader phase  )

• تشخیص و پیکربندی سخت افزارهای نصب شده ( Hardware detect and configure )

• استقرار هسته سیستم عامل در حافظه ( Kernal load )

• ورود به سیستم ( Logon )

 در ادامه به بررسی هر یک از مراحل فوق خواهیم پرداخت.

مرحله اول : بررسی و تست اولیه سیستم در زمان راه اندازی ( Power-on self test ) پس از روشن کردن کامپیوتر و اطمینان از صحت عملکرد منبع تغذیه به منظور تامین ولتاژ لازم  ، پردازنده فعال و ریجسترهای داخلی سیستم مقداردهی اولیه می گردند . در ادامه به آدرس  0xfffffff0  پرش و دستورات موجود در این آدرس اجراء خواهند شد.  دستورالعمل های موجود در این مکان حافظه بخشی از BIOS می باشند . BIOS ( برگرفته از  Basic Input Output System )  مجموعه ای از دستورالعمل ها و رویه ها است که به عنوان یک واسطه بین سخت افزار و نرم افزار ایفای وظیفه نموده و به نرم افزار اجازه می دهد تا با سخت افزار ارتباط برقرار نماید . BIOS ، همچنین مجموعه ای از دستورالعمل ها  برای راه اندازی اولیه سیستم را ارائه که پس از اجرای آنان، کنترل به سایر برنامه های موجود جهت استقرار سیستم عامل در حافظه واگذار می گردد .
در صورت بروز اشکال در اجرای دستورات BIOS ، مراتب از طریق نواختن تعداد محدود و مشخصی beep که نشاندهنده ماهیت و نوع خطاء می باشد به کاربر اعلام می گردد.  ویژگی فوق به نوع BIOS نصب شده بر روی کامپیوتر بستگی دارد .
در اولین اقدام  ،  سخت افزارهای نصب شده بر روی سیستم بررسی تا از صحت عملکرد آنان اطمینان حاصل گردد . بدین منظور تست های متعددی بر روی سخت افزارهائی نظیر حافظه ، فلاپی دیسک ، هارد دیسک و سایر عناصر سخت افزاری دیگر انجام می گردد . فرآیند فوق را POST ( برگرفته از Power-on self test  ) می گویند.
در صورت بروز اشکال در این مرحله ، مراتب از طریق نواختن تعداد محدود و مشخصی beep که نشاندهنده ماهیت و نوع خطاء می باشد به کاربر اعلام می گردد. متاسفانه کدهای beep استاندارد نبوده و هر BIOS دارای مجموعه کدهای مختص به خود می‌باشد . بنابراین لازم است به منظور تشخیص اشکال ایجاد شده از نوع BIOS نصب شده بر روی سیستم خود آگاه گردید . در ادامه به برخی از کدهای beep اشاره می گردد ( با توجه به نوع BIOS ) .

الف ) Beep Code مربوط به AMI BIOS  در  AMI BIOS از کدهای beep زیر استفاده می گردد :

Beep Code	مفهوم
1 Short	DRAMS refresh failure.
2 Short	Parity circuit failure.
3 Short	Base 64k RAM failure.
4 Short	System timer failure.
5 Short	Process failure.
6 Short	Keyboard controller Gate A20 error.
7 Short	Virtual mode exception error.
8 Short	Display memory Read/Write test failure
9 Short	ROM BIOS checksum failure.
10 Short	CMOS shutdown Read/Write error.
11 Short	Cache Memory error.
1 Long, 3 Short	Conventional/Extended memory failure.
1 Long, 8 Short	Display/Retrace test failed.

اشکال زدائی کارت شبکه ( بخش اول )

اشکال زدائی کارت شبکه ( بخش اول )

بررسی LEDs : چراغ های مربوط به فعالیت و لینک تمامی کارت های شبکه دارای یک و یا چندین LED به منظور نمایش وضعیت عملکرد کارت شبکه در هر لحظه می باشند . برای آگاهی از عملکرد هر یک از LED های موجود، می بایست به مستندات کارت شبکه مراجعه نمود . مثلا" برخی کارت های شبکه دارای یک LED به منظور نمایش وضعیت لینک ارتباطی می باشند . در اغلب موارد در صورتی که LED فوق روشن باشد ، اشکالی در لینک ارتباطی وجود نداشته و  در مواردی که  LED در وضعیت flashing باشد ، نشاندهنده وجود اشکال در لینک ارتباطی است (نظیر مشکل در کابل ارتباطی و یا کانکتورها ) .
کارت های شبکه عموما" دارای  یک LED دیگر به منظور نمایش وضعیت فعالیت شبکه می باشند . مثلا" در مواردی که LED فوق در وضعیت چشمک زن ( blinking ) باشد ، نشاندهنده ارسال و یا دریافت داده توسط کارت شبکه است .با توجه به این که استانداردهای متفاوتی ممکن است در این رابطه استفاده شده باشد ، می بایست به منطور آشنائی با عملکرد هر LED به مستندات کارت شبکه مراجعه نمود .اکثر سوئیچ ها و هاب ها نیز دارای یک LED به منظور نمایش وضعیت لینک ارتباطی با دستگاه موجود در شبکه می باشند ، بنابراین در صورت بروز اشکال می توان وضعیت این LED را نیز بررسی نمود .
در صورت اطمینان از وجود اشکال در لینک ارتباطی ، می توان مراحل زیر را به منظور رفع اشکال دنبال نمود :

اشکال زدائی کارت شبکه ( بخش دوم )

اشکال زدائی کارت شبکه ( بخش دوم )

در صورتی که پس از بررسی موارد اشاره شده  در بخش اول این مطلب ، مشکل کارت شبکه همچنان وجود داشته باشد، می توان کارت شبکه را بر روی یک سیستم که نسبت به عملکرد صحیح آن اطمینان وجود دارد ، نصب نمود . در صورتی که کارت شبکه وظایف خود را بر روی سیستم جدید به درستی انجام داد ، مشخص خواهد شد  که مشکل مربوط به کارت شبکه نبوده و ممکن است سیستم دارای یک مشکل سخت افزاری و یا نرم افزاری خاص باشد .

اجرای برنامه اشکال زدائی ارائه شده به همراه  کارت شبکه
تقریبا" به همراه تمامی کارت های شبکه حتی آنانی که به عنوان plug&Play ارائه می شوند ، یک فلاپی دیسک عرضه می گردد که بر روی آن درایورهای نرم افزاری و یک برنامه اشکال زدائی وجود دارد . برای اجرای برنامه های عیب یابی ارائه شده همراه کارت های شبکه ، عموما" می بایست کامپیوتر را با سیستم عامل DOS راه اندازی ( Boot ) نمود . بدین منظور برخی از کارت های شبکه به همراه یک فلاپی دیسک ارائه می گردند که Bootable نیز می باشد . زمانی که از برنامه های عیب یابی استفاده می گردد، می بایست اطمینان داشت که درایور و یا مدیر حافظه اضافه ای در حافظه مستقر نشده باشد . ( پیشگیری از conflict ) . توجه داشته باشید که منظور از DOS ، پنجره خط دستور ویندوز نمی باشد ، کامپیوتر می بایست با سیستم عامل DOS راه اندازی گردد .
تست هائی را که می توان با استفاده از برنامه های عیب یابی انجام داد به نوع برنامه ارائه شده بستگی دارد. پس از اجرای برنامه های عیب یابی با استفاده از منوی ارائه شده می توان یک و یا چندین تست را انجام داد . تست های فوق می تواند شامل بررسی وضعیت سخت افزار کارت شبکه  و یا تست loopback باشد .  برخی از کارت ها تست echo را نیز انجام می دهند. در چنین مواردی دو کارت شبکه  از یک تولید کننده یکسان  قادر به مبادله بسته های اطلاعاتی بین یکدیگر می باشند .
در صورتی که کارت شبکه تمامی تست های ارائه شده توسط برنامه عیب یابی را با موفقیت به اتمام نرساند و این اطمینان نیز وجود دارد که اسلاتی که کارت شبکه در آن نصب شده است ، مشکل خاصی ندارد ، می توان با احتمال بسیار زیاد مشکل را در ارتباط با کارت شبکه تشخیص داد و به منظور رفع اشکال ،  آن را با کارت دیگر جایگزین نمود .
از روش فوق در زمان نصب یک کارت شبکه جدید نیز می توان استفاده نمود . با این که اکثر کارت های شبکه را می توان با استفاده از برنامه کمکی Add/Remove Hardware نصب نمود ، برای نصب برخی از کارت های شبکه می بایست از برنامه های نصب موجود بر روی فلاپی دیسک و یا CD  همراه کارت شبکه، استفاده نمود.